Beaver Full Moon

සූර්යයාගේ ආලෝකය මගින් චන්ද්‍රයාගේ මුහුණත සම්පූර්ණයෙන්ම ආලෝකමත් වන ලෙසට  පෘථිවියට විරුද්ධ පැත්තේ පිහිටා ඇති අවස්ථාව පුන් සඳක් ලෙස හැඳින්වේ. ශ්‍රී ලංකාවේ හිදි නොවැම්බර් මස  පුන් සඳ, ඉල් පුන් සඳ ලෙස ද හැඳින්වේ. ස්වදේශික ඇමරිකානු ගෝත්‍රිකයන් මෙම චන්ද්‍රයා බීවර් මූන් ලෙස නම් කළේ වගුරු බිම් සහ ගංගා මිදීමට පෙර බීවර් උගුල් අටවන කාලය මෙය වූ බැවිනි.

පූර්ණ සඳක් ඇති වන්නේ චන්ද්‍රයා සම්පූර්ණ කවයක් ලෙස අහසේ දිස්වන විටය. එය පූර්ණ කවයක් ලෙස අපට පෙනෙන්නේ පෘථිවියට මුහුණලා ඇති චන්ද්‍රයාගේ මුළු පැත්තම සූර්ය කිරණවලින් ආලෝකමත් වන බැවිනි. චන්ද්‍රයා තමාගේම දෘශ්‍ය ආලෝකයක් නිපදවන්නේ නැත. එබැවින් අපට දැකිය හැක්කේ වෙනත් වස්තූන් මගින් ආලෝකමත් වන චන්ද්‍රයාගේ කොටස් පමණි. කුඩා ආලෝක ප්‍රමාණයක් ලැබෙන්නේ ඈත තරු වලින් සහ පෘථිවියෙන් ලැබෙන ආලෝකයේ පරාවර්තනයෙන්ය. කෙසේ වෙතත් චන්ද්‍රයා සඳහා ප්‍රධාන ආලෝක ප්‍රභවය සූර්යයා වේ. චන්ද්‍රයා එහි 'අදියර/කලාව’ මත පදනම්ව අහසේ විවිධ හැඩයන් ලෙස දිස්වේ.නව සඳ සිට පුර පසළොස්වක පොහොය දක්වා   මෙම අදියර තීරණය කරනු ලබන්නේ සූර්යයා,පෘථිවිය සහ සඳෙහි සාපේක්ෂ පිහිටීම් මගිනි.

               චන්ද්‍රයා පෘථිවියේ සිට සූර්යයාට විරුද්ධ පැත්තේ නම්,චන්ද්‍රයාගේ පෘථිවියට ආසන්න පැත්ත සම්පූර්ණයෙන්ම ආලෝකමත් වේ. මෙය පූර්ණ චන්ද්‍රයා ලෙස හැඳින්වේ. දළ වශයෙන් සෑම දින 29.5 කට වරක් පූර්ණ චන්ද්‍රයා සිදුවේ. මෙය චන්ද්‍රයාගේ එක් සම්පූර්ණ චක්‍රයක් හරහා යාමට ගතවන කාලයයි.

               සඳෙහි අදියර සහ වසරේ මාස වෙන් කළ නොහැකි ලෙස සම්බන්ධ වේ . 'මාසය' යන වචනය එහි මූලය පවා 'සඳ' යන වචනයෙන් ලබා ගනී. මාසයක් මුලින් නිර්වචනය කරන ලද්දේ දින 29ක් හෝ 30ක් වන අතර එය දළ වශයෙන් දින 29.5ක චන්ද්‍ර චක්‍රයට සමාන වේ. කෙසේ වෙතත් මාස 12 ක් සම්පූර්ණ දින 365 සූර්ය වර්ෂයක් බවට පත් කිරීම සඳහා අපගේ දින දර්ශන මාසවලින් සමහරක් පසුව අමතර දිනවලින් පිරවිය.එබැවින් සමහර විට අපට මාසයක් තුළ පූර්ණ චන්ද්‍රයකුට වඩා ලැබේ. මෙය සාමාන්‍යයෙන් නිල් සඳක් ලෙස හැඳින්වේ.

               ශ්‍රී ලංකාව ට, මෙම මස පූර්ණ චන්ද්‍රයා 2021 නොවැම්බර් 19 වැනි සිකුරාදා පස්වරු 2.27 ට උදාවේ. මෙය පෘථිවියේ බොහෝ ප්‍රදේශවලට සිකුරාදා වන අතර, එය ඇලස්කාවේ වෙලා කලාපයේ සිට බටහිර දෙසට පැසිෆික් සාගරයේ ජාත්‍යන්තර දින රේඛාව දක්වා බ්‍රහස්පතින්දා රාත්‍රිය වන විට දිස්වේ. බදාදා රාත්‍රියේ සිට සෙනසුරාදා උදෑසන දක්වා දින තුනක් පමණ මෙම කාලය තුළ සඳ පිරී පවතිනු ඇත.

 

© Viraj Malinga

Graphic by : Niru Ruwanya

 

J'pura Astronomy Club

💫More beyond💫

🌕🌖🌗🌘🌑🌒🌓🌔🌕

#japuraAstro

#usjAstro_2021

#planetof_Observation💫